My Strength

what do you like about this blog?

Friday, December 27, 2013

ആത്മഹത്യ (AATHMAHATHYA)



നിരാശയുടെ, നഷ്ടസ്വപ്നങ്ങളുടെ
ഭാരം
ഒരാൾ
സീലിംഗ് ഫാനിൽ കെട്ടിയ
ലുങ്കി കൊണ്ടളന്നു.

ഹാർമോണിയത്തിന് ശ്വാസം പകർന്ന
കൈകൾ
ഒരാൾ
കയ്പുള്ള മദ്യത്തിൽ മരണം ചേർത്ത്
ഒരു മധുര കൊക്റ്റൈലിൽ
നിശ്ചലമാക്കി.

മരണം നമ്മെ ഒരു വെള്ളച്ചാട്ടം പോലെ
കൊതിപ്പിക്കുന്നു
ഒരു വേശ്യയെപ്പോലെ കണ്ണും, കയ്യും കാട്ടി
പ്രലോഭിപ്പിക്കുന്നു.

മൈതാനത്തെ കയ്യടി അവസാനിച്ചപ്പോൾ
പത്രമാധ്യമങ്ങളിലെ ചിത്രങ്ങൾക്ക്‌ നിറം മങ്ങിയപ്പോൾ
അലമാരയിലെ തുരുമ്പെടുക്കുന്ന സമ്മാനങ്ങൾ
വൃഥാ തേച്ചു മിനുക്കാൻ ശ്രമിച്ചപ്പോൾ
രാപകലുകൾ
ശൂന്യതയുടെ മൈതാന ദൃശ്യം ആവർത്തിച്ചപ്പോൾ
അയാൾ തീവണ്ടിയുടെ പാച്ചലിനൊപ്പം ചേർന്നു.
വർഷങ്ങൾക്കുമുൻപ്
താനെടുത്ത ഒരു പെനാൽറ്റി കിക്കിന്റെ പിരിമുറുക്കമായിരുന്നു അപ്പോൾ.

ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നവർ പറയുന്ന ഭാഷ
ആർക്കും അറിയില്ല.

                                                              --സന്തോഷ്‌ കുമാർ കാനാ


Thursday, December 5, 2013

Winter Mornings


Winter Mornings deceive me with their late sunshine
                                           
                                                -Santhosh Kumar Kana

സാന്ത്വനം (SOLACE)



നിശാ ദുഖത്തിന്റെ 
ഗഹനാന്ധകാരത്തില്‍ നിന്ന് 
വലിച്ചെറിയപ്പെട്ട നിലവിളിയ്ക്കുള്ള  
സാന്ത്വന ഹസ്തമാണ് 
പ്രഭാത സൂര്യന്റെ 
ആദ്യ കിരണം.

                                      --- സന്തോഷ്‌ കുമാര്‍ കാനാ 

The first ray of the bright morning sun
is 
the hand of solace
to a wail hurled 
in the deep darkness of a nocturnal sorrow

                                                                 --Santhosh Kumar Kana

കവിത (Farmer's poetry)



വിയര്‍പ്പിന്റെ മഷി കൊണ്ട് 
കര്‍ഷകന്‍ 
മണ്ണില്‍ 
മനോഹര കവിത രചിക്കുന്നു 
                                                         --- സന്തോഷ്‌ കുമാര്‍ കാനാ 

Farmer 
with the ink of perspiration writes 
the finest poetry 
on land.

                                                       -- Santhosh Kumar Kana

Wednesday, November 27, 2013

തോണി (THONI)



തോണിയില്‍ കിട്ടിയ വസ്തുക്കള്‍ കൊണ്ട് 
ഞാനൊരു തോണിയുണ്ടാക്കി 

തോണിയില്‍ നിന്നെന്റെ തോണി
എന്നെ പലയിടത്തും കൊണ്ടുപോയി 

എല്ലാവര്‍ക്കും തോണി വെറും പാലമാണ്, 
പുഴയല്ല. 

എന്റെ തോണി നിര്‍മാണത്തില്‍ ഞാന്‍ 
മാറുന്ന ആളുകളും, സ്ഥലങ്ങളും 
അറിഞ്ഞില്ല 

എല്ലാവരും ചിരിച്ചേക്കാം 

ഈ തോണി തോണിയല്ല, 
തുഴയാണ്  !!!

                             --സന്തോഷ്‌ കുമാര്‍ കാനാ 

Friday, November 22, 2013

ഒരാള്‍ മരിക്കുമ്പോള്‍ .... (ORAAL MARIKKUMPOL)


ഒരാള്‍ മരിക്കുമ്പോള്‍  എല്ലാ ഭാഷകളും നിശബ്ദമാകുന്നു.
സന്ധ്യാ നേരത്തെ ചീവീടുകളുടെ ശബ്ദം നാം ശ്രദ്ധിക്കുന്നു.
തെറ്റിപ്പോയ കണക്കു കൂട്ടലുകളുടെ 'ഓഡിറ്റ്' നടക്കുന്നു.
ഹൈപ്പോ'തെറ്റിച്ച' വഴികളിലൂടെ നാം വൃഥാ സഞ്ചരിക്കുന്നു.

ഒരാള്‍ മരിക്കുമ്പോള്‍ 
കൂട്ടിക്കെട്ടിയ കാല്‍ വിരലുകളില്‍ സമാന്തര പഥങ്ങളവസാനിക്കുന്നു. 
സാന്ത്വനങ്ങള്‍ നടന്നുപോയ വഴികളില്‍ 
നീണ്ട ശൂന്യ വീഥി ദൃശ്യമാകുന്നു.
അകലെ ഇരുട്ടില്‍ മുഖപ്പാളയിട്ട പനത്തലകള്‍ 
കാല ദര്‍ശികളായി നമ്മെ നോക്കുന്നു.

ഒരാള്‍ മരിക്കുമ്പോള്‍ 
ഒരു കവിത അപനിര്‍മിക്കപ്പെടുന്നു 
ഒരു പുസ്തകം വായനക്കാരനിലെത്തുന്നു 
തുറന്നാന്ത്യമുള്ള നോവലിന് ബഹു വ്യാഖ്യാനം. 


ഒരാള്‍ മരിക്കുമ്പോള്‍ 
ഒരു ജാതകത്തിന്റെ വ്യാപാരം അവസാനിക്കുന്നു 
അത് അപ്രസക്തമായൊരന്യഭാഷാ പുസ്തകം. 


ഒരാള്‍ മരിക്കുമ്പോള്‍ 
ഒരു വെറും നീര്‍ക്കുമിള 
അനന്ത ജലാശയത്തില്‍ നിശബ്ദമായപ്രത്യക്ഷമാകുന്നു.


ഒരാള്‍ മരിക്കുമ്പോള്‍ 
ഒരു പക്ഷേ, 
വഴിവക്കിലെ വിസര്‍ജ്യം 
ഉണങ്ങി മണ്ണോടു ചേര്‍ന്നില്ലാതാകുന്നു !!!

                                         --സന്തോഷ്‌ കുമാര്‍ കാനാ 

Saturday, November 16, 2013

Dead River


On the banks of dead river
lives 
the wait of the trees
for a distant message

We walk across the river
not with it

Walk on the pebbles 
that once shone hidden
and 
you hear
the applause that once welcomed the river
the tales it shared with the banks

a dead river 
is the indelible footprint of the dead

                              ---- Santhosh Kumar Kana

                                                 (written at Chitwan, Nepal, Nov. 2013)

വറ്റിയ നദി (VATTIYA NADI)


വറ്റിയ നദിക്കരയില്‍
വറ്റാത്ത കാത്തിരിപ്പുണ്ട്

കരയിലെ മരങ്ങള്‍ക്ക്
ഏതോ വിദൂര സന്ദേശത്തിന്റെ പ്രതീക്ഷയുണ്ട് 

നമ്മള്‍ നദിക്ക് കുറുകെയേ നടന്നിട്ടുള്ളൂ
നദിയുടെ കൂടെ നടന്നിട്ടില്ല

ഒരിക്കല്‍ ഒളിച്ചു തിളങ്ങിയ
വെള്ളാരം കല്ലുകളിലൂടെ നടന്നാല്‍
നദിയെ വരവേറ്റ കരഘോഷം കേള്‍ക്കാം
കരയുമായി പങ്കു വെച്ച കഥകളറിയാം

വറ്റിയ നദി
മരിച്ചവന്റെ മായാത്ത കാല്പാടാണ്.

                                 --- സന്തോഷ്‌ കുമാര്‍ കാനാ
                              (written at Chitwan, Nepal. Nov.2013)

Friday, November 1, 2013

Learning it through the lens...Making a movie on Marga Minco's THE ADDRESS


Essentially, a filmmaker is the one who makes a film but that does not mean that everyone trying movie making is a moviemaker. It was our chance, ours to work and experience, ours to have a little time with 'Movie Making’. Our English Teacher, Mr. Santhosh Kumar Kana sir had sparked us with an idea of film making on the story by Marga Minco titled ' The Address'(prescribed for XI class CBSE students.) It is a story of a girl who goes in search of her mother's belongings after releasing from the concentration camps and the dilemma she undergoes. 

Santhosh sir taught us one thing very important, “not every story can be made into a film. When you are turning a story into a film, it is a new interpretation, a new reading; in fact, you are a reader through the lens!!”

            A good five and a half months ago, I remember being excited and overwhelmed by the idea of making a movie. Sir assigned Aishwarya Singh with the task of preparing the script, scene wise and work with the dialogues. Though it was a bit lengthy process, we all had been so overwhelmed with work that enthusiasms never let us stop! In a month or so the script was ready and the wait was just for the casting crew. And suddenly, one fine day, entering our class room, I hear Aishwarya, Keepa and Shama say that I have been chosen for the character of Mrs. S. in the movie. I wasn't expecting this at all. It was entirely a new road for me, but what goes there in just giving a try and so I joined the crew with Keepa as Camera Person, Aishwarya as Script Writer and director along with Shama and actors Shweta, Erika ,myself and of course our Sir. When Sir gave the idea of using the ghetto videos in the beginning of the movie, we realised that it was the right approach to the story on screen. "How to show the girl resolving to forget the address?" as mentioned in the story was our doubt. Sir ignited our enthusiasm with the brilliant idea of my character writing the address behind a photograph and Sweta's character erasing it in the end!!

 (from left: Erika Aryal, Neegya Vaidhya, Sweta Shah, Mr. Santhosh Kumar Kana, Keepa Manandhar, Shama Bhandari, Aishwarya Singh)

Under the guidance of Kana Sir, we started off for our Big Project. The shooting started during the summer vacation and I am very sure that our vacation could never have been this much productive. For our Shot, we required a location which Shweta was kind enough to let us shoot in her home itself. Walking through the blistering sun, in the sunny heat of May, we reached Shweta's place .Then what followed for the next two days were the best days of our life. Initially, acting and getting into the role was difficult as a consequence of which we ended up making a number of bloopers (and I think that was the time when we laughed our heart out) but gradually we got hold of it and were feeling like the professionals. 


Then after the completion of the Shoot, there was another big task waiting for us ' The Editing Job'. The editing part is the most hectic one but Aishwarya did that very efficiently, I must say the Editor just brought the twinkle which was missing in our movie, Balancing the Pros and cons, it was just done Perfectly.And not missing the fact, Cinematography is one of the factors determining the quality of the movie and Keepa just worked amazingly with Camera, viewing shots from every angle and putting in the best.

                                  (with Santhosh Sir and Principal Madam)
After the completion of our movie, the Annual day was just knockig on the door and Kana Sir said that we would be launching our DVD in the Annual function of 2013. Then as the days went by our enthusiasm soared high. With the Golden Jublee Celebration, our movie DVD was successfully launched. That was one of the happiest moments of our life.

(Indian Ambassador to Nepal, His Excellency Shri Ranjit Rae releasing the cd of the film at Army Officer's Club, Sundhara, Kathmandu on 25th Oct, 2013 on the 40th Annual Day Celebration of KV, Kathmandu)

              This was the story of our movie making, the story which we will never forget and cherish throughout our lives. It has given us a reason to look back and feel proud of and delight in every sweet moments we had .Moreover, we realise that, these stories should be taken up and filmed as once the characters are gone, their stories will vanish into thin air .We are still in the infancy of filmmaking but hope to have the potential to grow exponentially.       


                                        --     NEEGYA VAIDHYA, CLASS XII SCIENCE
                                                             Kendriya Vidyalaya, Embassy of India, Kathmandu, Nepal

You can watch the trailer of the movie on Youtube here:

Watch the movie here:

Wednesday, October 30, 2013

ON THE (FB)WALL



Depressed lover
non-veg jokes cafe
undiluted political commentary
movie mania
the orgasm of a masturbation of self-promotion
debate diarrhea
photo exhibition
nostalgic notes
begging bowls for "like" and "comment"

We keep pasting ourselves on the wall !!!

                                                           ---Santhosh Kumar Kana

ഫേസ് ബുക്ക് ചുവരെഴുത്ത് 

നിരാശാ കാമുകന്‍ 
നോണ്‍ വെജ് തമാശത്തട്ടുകട 
പച്ച, ചുവപ്പ്, മഞ്ഞ, കാവി രാഷ്ട്രീയം 
സിനിമാ പ്രാന്ത് 
സ്വയം പരസ്യപ്പെടുത്തുന്ന സ്വയം ഭോഗ സുഖം 
"ലൈക്ക്" യാചന 
ചര്‍ച്ചാ ഛര്‍ദി 
ചിത്ര പ്രദര്‍ശനം 
ഗൃഹാതുരത്വം 

ചുമരില്‍ മാറി മാറി പതിക്കുന്നു നമ്മെ നാം !!

                                                    ---സന്തോഷ്‌ കുമാര്‍ കാനാ 

മനസ്സ് (MANASS)



മനസ്സിന്റെ ചുമരില്‍ വിള്ളലുകളുണ്ട്
മുറിവിന്റെ ചോരപ്പാടുകളുണ്ട്
കാര്‍ക്കിതുപ്പലിന്റെ കറയുണ്ട്
മാഞ്ഞുപോയ എഴുത്തുകളുണ്ട്
എല്ലാം മായ്ചുകളഞ്ഞ ഛായത്തിന്റെ സുഗന്ധമുണ്ട്

മനസ്സിന്റെ ചുമരെഴുത്ത് മാറി മാറി വരുന്നു
മനസ്സുപോലെ!!
                                                         ----സന്തോഷ്‌ കുമാര്‍ കാനാ 

Sunday, October 20, 2013

സാംസ്കാരിക പ്രവര്‍ത്തനം (SAMSKAARIKA PRAVARTHANAM)


ഏതൊരു സാംസ്കാരിക പ്രവര്‍ത്തനവും "തിരിച്ചറിവിന് " വേണ്ടിയാണ്. 
ഉപരിപ്ലവമായ കാഴ്ച വിട്ട് സമൂഹത്തിന്റെ അടിയൊഴുക്കുകളെ അറിയാനുള്ള കഴിവാണ് ഉണ്ടാകേണ്ടത്. വാളെടുത്തവനൊക്കെ വെളിച്ചപ്പാടല്ല എന്ന തിരിച്ചറിവ്. മൗലിക സര്‍ഗാത്മകതയെ കണ്ടെത്തുക, പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക എന്ന ധര്‍മ്മമാണ് നിറവേറ്റേണ്ടത്. കഥയും, കവിതയും, എഴുത്തും, കലാ വാസനയും ഒരു പ്രായത്തിലെ താത്കാലിക പ്രേമം പോലെയല്ല എന്നും, അത് ഗഹനമായ ജീവിതാനുഭവങ്ങളില്‍ നിന്നും, കാഴ്ചപ്പാടുകളില്‍ നിന്നും പിറക്കേണ്ട അത്യാസന്നതയാണെന്നും തിരിച്ചറിയുക. ഈ തിരിച്ചറിവിന്റെ വെല്ലുവിളി ഏറ്റെടുക്കാന്‍ തയ്യാറാകാത്ത ഏതൊരു സാംസ്കാരിക പ്രവര്‍ത്തനവും ഒരു സാമൂഹ്യ വിരുദ്ധ, മനുഷ്യ വിരുദ്ധ പ്രവര്‍ത്തനമായി, ഹിംസയായി തീരുന്നു. 

                                                                    ---സന്തോഷ്‌ കുമാര്‍ കാനാ 

സുഹൃത്തുക്കള്‍ (SUHRUTHUKKAL)


ചില സുഹൃത്തുക്കള്‍ ഒരിക്കലും കൈ വിടില്ല
കൂടെ നിന്ന് ചതിക്കും
ഒറ്റപ്പെടുത്തി ആഘോഷിക്കും
അസൂയകൊണ്ട് സ്നേഹിച്ച് "കൊല്ലും"

തെറ്റുകളെ, പരാജയങ്ങളെ അരിയില്‍ നിന്ന് കുത്തനെയെന്നപോലെ
പെറുക്കിയെടുക്കും, കാട്ടിക്കൊടുക്കും
വളര്‍ച്ചയില്‍ വേദനിക്കും
പ്രശംസാവചന മാലകളണിയിക്കും
മാറി നിന്ന് പരിഹസിക്കും
വര്‍ണ വസ്ത്രങ്ങളണിയിച്ച് ആര്‍ത്തു വിളിക്കും
പിന്നിലെ കീറലുകളെ കാട്ടിക്കൊടുത്ത് കൈകൊട്ടിച്ചിരിക്കും
പക്ഷെ കൈവിടില്ല!!

നിന്റെ വഴികളില്‍ എന്നും നിന്റെ കാല്പാടുകള്‍ക്കൊപ്പം അവരുടെ കണ്ണും, കാതുമുണ്ട്
നിന്റെ രീതികളെ അവര്‍ നിഷ്കരുണം അനുകരിച്ച് സ്വന്തമാക്കി നേട്ടങ്ങള്‍ കൊയ്യും
നിന്റെ വിത്തുകള്‍ അവരുടെ ഭൂമിയില്‍, അവരുടേതായി വളരുന്നത് നീ നിസ്സഹായനായി കാണും
അളവറ്റ "കൃതഘ്നത"യോടെ അവര്‍ നിന്റെ ചിന്തകളെ ഉപയോഗിക്കും
പക്ഷേ, കൈ വിടില്ല !!!

മദ്യ സദസ്സുകളില്‍ അവരെ അസൂയപ്പെടുത്തുന്നത് നിന്റെ ലക്കുകെട്ട ലഹരിയാണ്
ഒരു മദ്യത്തിനും അവരിലെ മരിച്ചു പോയ മനുഷ്യനെ ഉണര്‍ത്താന്‍ കഴിയില്ല!!!

നിന്റെ കാല്പാടുകൾ മായ്ച്ചു കളയാൻ അവർ ഒത്തു ചേരും

അവര്‍ എന്നും കൂടെയുണ്ട്, കൈവിടാതെ.
എന്നും കൂടെയുണ്ടാവും സ്നേഹിച്ച് കൊല്ലാന്‍!!!

                                  ---സന്തോഷ്‌ കുമാര്‍ കാനാ 


Saturday, October 19, 2013

കാഴ്ച (KAAZHCHA)



ഊടുവഴി അവളായിരുന്നു 
എല്ലാ പാതകളും അവളിലേക്കായിരുന്നു.

ഉദയം, അസ്തമയം അവള്‍ 
അവളില്‍ തറച്ച സൂചിയായിരുന്നു അവന്റെ സമയം.

രുചിയും, ഗന്ധവും, മഴയും, മഞ്ഞും അവള്‍.
ദിനരാത്രങ്ങള്‍ അവളില്‍ നിന്ന് അവളിലേക്ക് ആടിക്കൊണ്ടിരുന്ന ഊഞ്ഞാല്‍.

മുപ്പതിനായിരം അടി ഉയരത്തില്‍ പറന്നപ്പോള്‍ 
അവളും ഊടുവഴികളോടൊപ്പം നിസ്സാരമായി!!!

                                              --- സന്തോഷ്‌ കുമാര്‍ കാനാ  

Thursday, October 17, 2013

പരിക്ക് (PARIKK)



പരിക്ക് എനിക്ക് പത്രത്തിലെ തലവാചകമല്ല
വാക്കുകളുടെ വിശാല ആള്‍ക്കൂട്ടത്തില്‍ തിരഞ്ഞു കണ്ടെത്തേണ്ട
അതിസൂക്ഷ്മ ബിന്ദു
വാക്കുകളുടെ പിന്നില്‍ ഉണങ്ങിയ മഷിയുടെ രക്തക്കറ
വാക്കുകളേല്പിച്ച പരിക്ക്
പരിക്കേല്പിച്ച വാക്കുകള്‍.

                                       ---സന്തോഷ്‌ കുമാര്‍ കാനാ 

Monday, October 7, 2013

रफ्तार (RAFTAAR)


मैं इतना मसरूफ़ भी नहीं हूँ कि 
शहर कि किसी गली में लड़ते हुए कुत्तों को खड़े होकर न देखूँ । 

शहर में लोग भी गाड़ी जैसे ही चलते हैं 
एक ही ढ़र्रे पर चलते हैं।  
शहर में लोगों के चेहरे पर कोई भाव नहीं दिखाई पड़ते 
क्योंकि उनके चेहरे ही नहीं हैं ।
उनके चेहरे तरह तरह के मुखौटों से ढ़के रहते हैं। 

शहर की रफ्तार ठीक एस्कलेटर जैसी है 
सीढ़ी जैसी नहीं 
सीढ़ी तो गाँव की आराम की ज़िंदगी की रफ्तार है। 

एक दिन ये सारे पहिए रुक जाएँगे 
रफ्तार का ईंधन खाली हो जाएगा 
फिर खरीदी हुई पानी की बोतल की आखिरी बूंद को देखकर 
गाँव के कुंए के पानी की स्वाभाविक विलासिता की याद आएगी। 

जितना छोटा हमने दुनिया को कर दिया 
उतने ही छोटे हम खुद हो गए हैं। 
हम सिर्फ शहर की बेरूह आवाज़ जैसे 
अंदर से खाली हो गए हैं। 

लौटने के लिए अब कोई गाँव नहीं हैं 
गाँव वही कीमती इंसानियत है 
जिसको हम कीमत की खोज में गंवा चुके हैं। 

                                                          ---- संतोष कुमार काना
                                                             25th September, 2013, an evening at Kathmandu 

Sunday, October 6, 2013

सफर (SAFAR)


आज अचानक सारे रास्ते खत्म हो गए
मुड़कर देखा तो पता चला 
सफर हमेशा अकेले ही था 
किसी बेमानी सपने के सहारे में खो गया था 
खोज रहा था । 

रास्ते के भरोसे में सफर न करना 

रास्ते पर हम कम चलते हैं 
चलते है अपने पर भरोसे में । 

                                                 --संतोष कुमार काना 
                                                      16th September, 2013 
                                                   on Onam day at Cafe u Restaurant, Lalitpur, Nepal

Thursday, October 3, 2013

THE ALGEBRA OF YOUR ABSENCE


They told me
“wipe your tears, be a Man”!!

How’s it to be a Man??

I wake up to your absence
Your lost, leftover like “good morning”
I love my bed though you aren’t there
I can’t wake up to your face
The deep innocence in your eyes makes me weak for you

Holding you in my arms
Cuddling you on my lap
Caressing your locks
Sneaking into its dense
The smell of a primordial innocence.
Baby, can’t we be together without us??

Didn’t I love you like my baby?
Didn’t I nozzle the ageless rear of your neck
Your bare shoulders?
The most romantic moment is the innocence of your nudity
To the washroom after our love

Evening drops its gloom on me
Night’s darkness hides behind the trees like you
Night scares me by your absence
Day scares by your presence
You don’t pass by me
You pass through me like a dagger
I can’t have the days and nights without you
I want to be coiled in the womb of my blanket
Morning cuts the umbilical cord into insane activity.

How’s it to be a Man?
I cherish the moisture of your lips on my manly arms!!

                         ---by Santhosh Kumar Kana

                                      01.10.2013

Wednesday, September 11, 2013

खुशबू (KHUSHBOO)



आज मेरी खिड़की से आई ताज़ा हवा
एक पुरानी याद दिला गयी

मेरी नानी के घर की याद।

उस घर के बराम्दे के फर्श पर लेटकर
दूर की रेल गाडी की आवाज़ सुनाई पड़ती थी।

वह आवाज़ ज़िन्दगी की भाग दौड़ की आवाज़ थी,
भाग दौड़ दूर की बात थी
आवाज़ या बुलावा थी।

नानी सारे त्यौहारों की कैलेंडर थी।

जन्माष्टमी के मासूम पैर के निशान
कटहल के पेड़ के नीचे सड गए फूलों और सूखे पत्तों के बीच से निकाले हुए नमकीन
गोबर की ताज़ा महक से साफ़ दिखता आँगन
बराम्दे के एक कोने में लटकता हुआ लकड़ी का पात्र विभूति से भरा हुआ
आँगन में फूलों की रंगीन सजावट
बालों में फूल लगाकर छोटी लड़कियों की पूजा।

चम्पक की रूह स्पर्शीय महक
काजू के पेड़ के घने बगीचे
अलग अलग आम की सुगंध से भरा हुआ कमरा
शाम के सुकूनी अँधेरे में नानी के साथ की प्रार्थना
फिर कभी मामा या चाचा का दूर से घर आना
किसी दूर अंजान शहर की अंजानी खुशबू।

गाय भेड़ बकरी मुर्गी की हलचल यहाँ वहाँ
रात को नदी के उस पार के किसी कुत्ते का भौंकना
किसी का खाना
फिर धोना
नदी से किसी मांझी की पुकार।

नानी अब नहीं रही
किसी अगरबत्ती की मौत जैसी गंध मुझे याद है।

किसी अंजान इंजन में लगे डिब्बे जैसे
ज़िन्दगी की भाग दौड़ मुझे कहीं दूर ले गयी है।

लेकिन आज भी
किसी रेल गाडी के पहिये की दूर की आवाज़
किसी ताज़ा हवा के झोंके
किसी रस्ते की चम्पक की महक
मुझे यह याद दिलाती है
कि
मैं बहुत दूर नहीं हूँ।

                                           ---संतोष कुमार कान्हा 
                                                6th September, 2013, Kathmandu



You can watch the video of my recitation of the poem here:

http://www.youtube.com/watch?v=Vx7SIJiMs1k


Receiving Second Prize in Poem Recitation in Hindi on 30.9.2013 from Sri. Ashish Sinha, First Secretary(Education), Embassy of India, Kathmandu. I recited my poem KHUSHBOO for the competition.

Thanks a ton to Vandana (Mrs. Vandana Tiwari) for writing the lines for me in the book that I keep as my anthology of poems in Hindi:

BIRDS


Poets are like birds
They are hardly seen but they are there
When you are asleep, they are there
When you are awake, they are there


I used to wonder in my childhood, where do these birds go at night?

----by Santhosh Kumar Kana

BAGMATI RAILWAY STATION

                              The Ghat

Every ghat is a train station
With the smoke of an announcement
The river is the train of eternity
The platform of separation, the goodbye
The pain of many and the many of pain
The seeing off
The faces aghast at the surprise of the unknown

The emptiness of the platform
The fire within and without
The unseen baggage
The journey of no return
The burnt ticket
It is all Time;
the Seer off will be seen off.
Here on this platform is the journey to the unseen, to the unknown destination.

The tear decked cheeks
The waving hands of the inevitable
The reminder of your turn
The futile wait of a return

Be at the ghat and you feel the flutter of birds in flight
Into the infinite
You can see fear and futility in a whiff of smoke and a heap of ash
So many like you depart here
On their lonely journey
This is the station where we meet, part and depart

This is the ghat to the unknown

                                                             ---- by Santhosh Kumar Kana

Friday, August 30, 2013

കറുത്ത മഷി (KARUTHA MASHI) KAALI SYAAHI



കരഞ്ഞ് കരഞ്ഞ് രാത്രിയുടെ കറുത്ത മഷി എന്റെ കടലാസില്‍ പരന്നു
വാക്കുകള്‍ വിദൂര നക്ഷത്രങ്ങളെപ്പോലെ ഇടയ്ക്കിടെ തിളങ്ങി നിന്നു.

                                                  ---സന്തോഷ്‌ കുമാര്‍ കാനാ

                            काली स्याही 

रो रोके रात की काली स्याही मेरे कागज़ पे फैल गयी 
दूर के तारे जैसे कुछ शब्द बीच में टिम टिमाते रहे। 

                     -- संतोष कुमार कान्हा 


                        THE DARK INK

My Tears spread the night's dark ink on my paper
Words shone in between like distant stars
                              --Santhosh Kumar Kana

Tuesday, August 27, 2013

രാത് ബാക്കി ..... ബാത് ബാക്കി (പര്‍വീണ്‍ ബാബിയ്ക്ക്)

(ജനുവരി 20, 2005 ന് അന്തരിച്ച ഹിന്ദി സിനിമാ നടി പര്‍വീണ്‍ ബാബിയ്ക്ക് )


പൂജയ്ക്ക് ശേഷമാണ് വടക്കേ ഇന്ത്യയില്‍  ശിശിരകാലം തുടങ്ങുന്നത്. ദീപാവലി കഴിഞ്ഞ് ആറാമത്തെ ദിവസമാണ് ഛഠ പൂജ. 

ഞാന്‍ പശ്ചിമ ബംഗാളിലെ റാണിഗന്‍ജ് എന്ന സ്ഥലത്തെ കല്‍ക്കരി ഖനിയിലെ കേന്ദ്രീയ വിദ്യാലയത്തില്‍  ജോലി ചെയ്യുന്ന കാലം. എന്റെ സ്കൂളിലെ ശിപായിമാരിലൊരാളായ ഗണേശ് എന്ന ബീഹാരിയാണ് തണുപ്പുള്ള ഒരു പ്രഭാതത്തില്‍ വാതിലില്‍  മുട്ടി എന്നെ ഉണര്‍ത്തിയത്‌...  തലേ ദിവസം പറഞ്ഞ പ്രകാരം ഛഠ പൂജ കാണാന്‍  ക്ഷണിക്കാനാണ് ഗണേശ് വന്നത്. മൂടല്‍ മഞ്ഞുള്ള ആ പ്രഭാതത്തില്‍ കോളനിയിലെ ബീഹാരി കുടുംബങ്ങളോടൊത്ത് അടുത്തുള്ള കുളത്തിലേക്ക്. 

ഞാന്‍ പതിവായി ഈ കുളവക്കിലൂടെയാണ് ഒറീസക്കാരന്‍  മൊഹന്തി സാറിന്റെ കൂടെ നടക്കാന്‍  പോകാറ്. ചെളി നിറഞ്ഞ ഈ കുളത്തില്‍  എന്റെ സ്കൂളിലെ ഒരു വിദ്യാര്‍ഥി വളരെ വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്കു മുമ്പ് മുങ്ങി മരിച്ചിരുന്നതായി കേട്ടിട്ടുണ്ട്. മുറത്തിലും, കൊട്ടകളിലും ആയി പഴ വര്‍ഗങ്ങള്‍  തലയില്‍  ചുമന്ന് നടക്കുന്ന ബീഹാരി കുടുംബത്തിലെ ഒരംഗം  പോലെ ഞാനും. കൊട്ടകള്‍  കുളക്കരയിലിറക്കി, വിളക്ക് വെച്ച്, പഴങ്ങള്‍ പൂജിച്ച്, ഉദയ സൂര്യനെ നോക്കി പ്രാര്‍ത്ഥിച്ച് എല്ലാവരും മടങ്ങി. ചെറുപ്പത്തില്‍  പത്താമുദയത്തിനു വിളക്ക് വെച്ച് ഉദയ സൂര്യനെ കൈ കൂപ്പി പ്രാര്‍ത്ഥിച്ചതോര്‍മ വന്നു. 

തണുപ്പ് ദിവസം തോറും കൂടി വന്നു.അങ്ങിനെ ജനുവരിയിലെ ഒരു രാത്രിയില്‍ സ്വെറ്റര്‍ അലക്കി വരാന്തയില്‍ ഉണക്കാനിട്ട് അത്താഴം കഴിച്ച് ഞാന്‍ കിടന്നു. താഴത്തെ നിലയിലെ ക്വാര്‍ട്ടറായത് കൊണ്ട് അടുക്കളയിലെയും, ഹാളിലെയും, വരാന്തയിലെയും ലൈറ്റിട്ടിട്ടേ കിടക്കാറുള്ളൂ. ഇഴ ജന്തുക്കള്‍ അകത്ത് കയറാതിരിക്കാന്‍ എന്റെ പ്രിന്‍സിപ്പാള്‍ നിര്‍ദേശിച്ച പ്രതിവിധിയാണ്. ഈ കെട്ടിടത്തിലെ മുകളിലത്തെ ഒരു ക്വാര്‍ട്ടറൊഴിച്ചാല്‍ ബാക്കിയുള്ള രണ്ടെണ്ണവും ഒഴിഞ്ഞു കിടക്കുന്നു. തണുപ്പായതിനാല്‍ ജനലെല്ലാം അടച്ചിരുന്നു.

രാത്രിയെപ്പോഴോ ആരോ പാട്ട് പാടുന്ന ശബ്ദം കേട്ട് ഞാന്‍ ഞെട്ടിയുണര്‍ന്നു. എന്റെ ബെഡ് റൂമിന്റെ ജനാലയ്ക്കടുത്ത് ആരോ പാടുന്നു. പരുക്കന്‍ ശബ്ദം. ഞാന്‍ പേടിച്ച് ചുറ്റും നോക്കി. ഒരു നിമിഷം ആ ശബ്ദം മുറിക്കുള്ളില്‍ തന്നെയെന്ന് തോന്നി. ശ്വാസം അടക്കി ഞാനിരുന്നു. മെല്ലെ ആ ശബ്ദം അകന്നുപോയി. പേടിച്ച് വിറച്ച ഞാന്‍ സാവധാനം എഴുന്നേറ്റ് ഹാളിലേക്ക് നടന്നു. സമയം 2.45. അപ്പോളതാ അടുക്കളയുടെ ജനാലയില്‍ തട്ടി വീണ്ടും ആ പാട്ട്. ഒരു ഞെടുക്കത്തോടെ ഞാന്‍ അടുക്കള വാതിലിനടുത്ത് നിന്നു. ക്വാര്‍ട്ടറിന്റെ പിന്നാമ്പുറം മതിലുകെട്ടി ഉയര്‍ത്തിയതാണ്. അകത്തേക്ക് കടക്കാന്‍ ഒരു വാതില്‍. അകത്ത് പേര മരങ്ങളുണ്ട്. കോളനിയിലെ കുട്ടികള്‍ പേരയ്ക്കാ പറിക്കാന്‍ സ്ഥിരമായി വരുന്നിടം. ആ വാതില്‍ പഴകി തകർന്നിരിക്കുന്നു. അതിലൂടെ ആയിരുന്നിരിക്കണം ആ ശബ്ദത്തിന്റെ ഉടമ അടുക്കളയുടെ അടുത്തെത്തിയത്. ഞാന്‍ മെല്ലെ അടുക്കളയിലേക്ക് ചാഞ്ഞ് അവിടുത്തെ ലൈറ്റണച്ചു. ഹാളിലെ ലൈറ്റും അണച്ച് ബെഡ് റൂമിന്റെ വാതിലിനടുത്ത് നിന്നു. എല്ലാ വാതിലുകളും ഭദ്രമായടച്ചിരുന്നെങ്കിലും ഒരു അസുരക്ഷിതാവസ്ഥ!! ഭയം ഇരട്ടിയായി. ശ്രദ്ധിച്ചപ്പോള്‍ മനസിലായി ആ ശബ്ദം ഒരു സ്ത്രീയുടെതാണെന്ന്. എനിക്ക് വിയര്‍ക്കാന്‍ തുടങ്ങി. ആരായിരിക്കാം അത്?

മനസ്സ് പലയിടങ്ങളിലും ഓടിത്തിരഞ്ഞു. വീണ്ടും ആ പരുക്കന്‍ ശബ്ദം അകന്നു പോയി. ഞാന്‍ ഹാളിന്റെ മുന്‍ ഭാഗത്തെത്തി. വരാന്തയില്‍ ലൈറ്റിട്ട് വെച്ചതബദ്ധമായോ എന്നാലോചിച്ച് വരാന്തയിലേക്ക് തുറക്കുന്ന വാതിലിനടുത്തെത്തിയപ്പോഴേക്കും ആ ശബ്ദം വരാന്തയുടെ അടുത്തെത്തി. എന്നെ വിടാതെ പിന്തുടരുന്ന ആ പരുക്കന്‍ ശബ്ദത്തിനുടമയെ ഭീതിയോടെയെങ്കിലും ഒരു നോക്കു കാണാന്‍ ഞാന്‍ വാതില്‍ ദ്വാരത്തിലൂടെ നോക്കി. ജട പിടിച്ച മുടിയുള്ള സ്ത്രീ രൂപം!! വയറ്റില്‍ ഒരു കാളലോടെ ഞാന്‍ പിന്മാറി. ആ ശബ്ദം വീണ്ടും ശ്രദ്ധിച്ചു. വരാന്തയിലെ ഇരുമ്പു കമ്പികളില്‍ പിടിച്ചു കുലുക്കി ആ സ്ത്രീ ഞെരങ്ങിക്കൊണ്ടിരുന്നു. വാതില്‍ ദ്വാരത്തിലൂടെ വീണ്ടും നോക്കിയപ്പോള്‍ ഒരു വടി ഉപയോഗിച്ചവര്‍ എന്റെ സ്വെറ്റര്‍ കൈക്കലാക്കി. എന്റെ ഹൃദയമിടിപ്പ്‌ വേഗത്തിലായി. നടന്നകലുന്ന ആ ശബ്ദത്തെ പിന്തുടര്‍ന്ന് ഞാന്‍ ബെഡ് റൂമിലെത്തി ജനാലകള്‍ക്കിടയിലൂടെ നോക്കി. രണ്ടു കാലുകളും ഒന്നിച്ചു ബന്ധിച്ച ആ സ്ത്രീയെ ഞാനുടന്‍ തിരിച്ചറിഞ്ഞു. മാര്‍ക്കറ്റില്‍, റോഡരുകില്‍ അല്പവസ്ത്രധാരിയായി, നിലത്തിരുന്നും, എന്തോ തിരഞ്ഞും പതിവായി കാണാറുള്ള ഭ്രാന്തിയായ സ്ത്രീ!!! മൂടല്‍ മഞ്ഞിലൂടെ എന്റെ സ്വെറ്റര്‍ മാറോടണച്ച് ആ രൂപം നടന്നകന്നു.

പിന്നെയെനിക്കുറക്കം വന്നില്ല. അവര്‍ എന്തിനായിരിക്കണം എന്റെ ക്വാര്‍ട്ടറിലേക്ക് ഈ രാത്രിയില്‍ വന്നത്? മനസ്സില്‍ ചോദ്യങ്ങള്‍ മത്സരിച്ചുയര്‍ന്നു. പക്ഷേ, മനസ്സിന്റെ വാതിലില്‍ ആവര്‍ത്തിച്ച് മുട്ടിയത് തലേന്ന് രാവിലെ ടൈംസ് ഓഫ് ഇന്ത്യയില്‍ വായിച്ച, എന്നെ ഏറെ സ്പര്‍ശിച്ച "ദ ഏജ് ഓഫ് ഫിലോസഫി: എ ക്രിട്ടിക്ക് ഓഫ് പ്യുര്‍ റീസണ്‍" (The Age of Philosophy: A Critique of Pure Reason) എന്ന ലേഖനം തന്നെ. അതെഴുതിയ ജുനാഗഡ് രാജകുടുംബത്തിലെ സുന്ദരിയായ യുവതിയാണ് ഹിന്ദി സിനിമാ രംഗത്ത് ക്യാമറയ്ക്ക് മുന്നിലും, പിന്നിലും പല നായകന്മാരുടെയും പ്രണയിനിയായതും, പലരാലും വഞ്ചിക്കപ്പെട്ട് ഒടുവില്‍ ഭ്രാന്തിയായി മുംബൈയിലെ തന്റെ ഫ്ലാറ്റിനകത്ത് മരിച്ച നിലയില്‍ കാണപ്പെടുകയും ചെയ്ത പര്‍വീണ്‍ ബാബി. 
http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2005-01-22/india/27842530_1_parveen-babi-body-injury-marks
അവരുടെ മരണത്തെയും, ജീവിതത്തെയും സംബന്ധിക്കുന്ന വാര്‍ത്തകള്‍ കഴിഞ്ഞ നാലഞ്ചു ദിവസമായി എന്നെ വല്ലാതെ ഉലച്ചിരുന്നു. അവരെഴുതിയ മേല്പറഞ്ഞ ലേഖനം കൂടി വായിച്ചപ്പോള്‍ എന്തോ ആ ആത്മാവിനോട് നേരിട്ട് സംവദിക്കാന്‍ കഴിയാത്തതില്‍ വല്ലാത്ത വിഷമം തോന്നിയിരുന്നു. മനസ്സിലെ ഭാരം ഇറക്കിവെയ്ക്കാന്‍ വിശ്വസ്തമായ ഒരു മനസിനെ തേടി വ്യര്‍ത്ഥമായവസാനിച്ച ജീവിതമായിരുന്നു അവരുടേത്. എന്തോ, നേരില്‍ കണ്ടിരുന്നെങ്കില്‍ അല്പനേരത്തേക്കെങ്കിലും ഒരു ചുമടു താങ്ങിയാകാമായിരുന്നുവെന്ന് ആത്മാര്‍ത്ഥമായാഗ്രഹിച്ചാണ് ഞാനാ ദിവസവും തള്ളി നീക്കിയത്.
http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2005-01-25/edit-page/27835518_1_philosophy-logical-analysis-search
തന്റെ ലേഖനത്തില്‍ "സ്വത്വാന്വേഷണമാണ് യഥാര്‍ത്ഥ ഫിലോസഫി" എന്നവര്‍ വാദിക്കുന്നു. മനുഷ്യ നന്മയ്ക്കായി ദാഹിച്ച കലുഷ മനസ്സിനോട് തോന്നിയ തന്മയീഭാവത്തിന്റെ തരംഗങ്ങള്‍ ആ ആത്മാവറിഞ്ഞുവോ? എന്റെ ക്വാര്‍ട്ടറില്‍ വന്ന ഈ ഭ്രാന്തിയിലൂടെ ആ സന്ദേശമറിയിക്കുകയായിരുന്നോ അവര്‍??

മുറിയ്ക്കകത്ത് നമ്മെ തടങ്കലിലാക്കുന്ന ഈ കൊടും ശൈത്യത്തിലെന്ന പോലെ കാപട്യത്തിന്റെയും, വിശ്വാസ വഞ്ചനയുടെയും കൊടും തണുപ്പില്‍ ഒറ്റപ്പെട്ട് തന്റെ ഫ്ലാറ്റിലേക്ക് ഒരു വീട്ടു തടങ്കലിലെന്ന പോലെ ഒതുങ്ങേണ്ടി വന്ന ജീവിതം!! സ്വന്തം മനോവികാരങ്ങളെയും, ചിന്തകളെയും പങ്കിടാനാവാതെ അലഞ്ഞിരുന്ന പീഡിതമായ ആ ആത്മാവിന് എന്റെ സ്വെറ്റര്‍ ഒരു സ്നേഹ സാന്നിധ്യത്തിന്റെ ഊഷ്മളത നല്കിയിരിക്കാം.

നങ്കൂരമില്ലാത്ത മനസ്സുകള്‍ പ്രക്ഷുബ്ധമായിരിക്കുമെന്ന് ഏതൊരു മനുഷ്യ സ്നേഹിയ്ക്കും അറിയാവുന്ന സത്യമാണ്. നങ്കൂരം ഒരു സുഹൃത്തോ, ബന്ധുവോ, ഒരു പ്രത്യയ ശാസ്ത്രമോ ആകാം. തന്റെ ജീവിതത്തില്‍ താന്‍ കണ്ട  കുറ്റമറ്റ, പൂര്‍ണത കൈവരിച്ച ഏക മനുഷ്യന്‍ ശ്രീ യു.ജി.കൃഷ്ണ മൂര്‍ത്തിയാണെന്ന് പര്‍വീണ്‍ ഒരിടത്ത് എഴുതിയിരുന്നു.യു.ജിയുടെ സാന്നിധ്യം പര്‍വീണിന്റെ മാനസിക നില കുറച്ചു നാളത്തേക്ക് മെച്ചപ്പെടുത്തിയിരുന്നുവെന്ന് ഞാനും വായിച്ചറിഞ്ഞിരുന്നു.
http://sulochanosho.files.wordpress.com/2008/04/parveen_ug.pdf

ബാംഗ്ലൂരില്‍ ചന്ദ്രശേഖര്‍ ബാബുവിന്റെ വീട്ടില്‍ യു.ജി.വന്നതറിഞ്ഞ് ഫോണ്‍ ചെയ്ത എനിക്ക് അദ്ദേഹവുമായി സംസാരിയ്ക്കാനുള്ള ഭാഗ്യം വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്കു മുമ്പ് ലഭിച്ചിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ പുസ്തകങ്ങള്‍ വായിച്ചിരുന്ന എനിയ്ക്ക് അതൊരസുലഭ മുഹൂര്‍ത്തമായിരുന്നു. പിറ്റേ ദിവസം താന്‍ വിദേശത്തേക്ക് തിരിച്ചു പോവുകയാണെന്ന് അദ്ദേഹം അറിയിച്ചതിനാല്‍ കാണാനുള്ള അവസരം ലഭിച്ചില്ല. യു.ജി.യുമായുള്ള സംഭാഷണങ്ങള്‍ പുസ്തകമാക്കി ഇറക്കിയത് ഹിന്ദി സിനിമാ സംവിധായകന്‍ മഹേഷ്‌ ഭട്ട് ആണ്. മഹേഷ്‌ ഭട്ടും, പര്‍വീണും ഏറെക്കാലം പ്രണയത്തിലായിരുന്നു.

ജനുവരി രാത്രിയിലെ ഈ അസാധാരണ അനുഭവം യുക്തിയടിസ്ഥാനത്തില്‍ ആരും അംഗീകരിക്കുകയോ, സ്വീകരിക്കുകയോ ചെയ്യില്ലായിരിക്കാം. പക്ഷെ, ഏതു മനസ്സിന്റെയും ആത്മാര്‍ത്ഥ വാഞ്ചകള്‍ക്ക്, രോദനങ്ങള്‍ക്ക് ഒരു കേള്‍വിക്കാരനുണ്ടാകുമെന്ന് എന്റെ മനസ്സെന്നോട് ആവര്‍ത്തിച്ച് പറഞ്ഞു. മദ്രാസ് യാത്രയിലൊരിക്കല്‍ ട്രെയിനിലുണ്ടായിരുന്ന ഒരു സ്ത്രീയെ കടന്നല്‍ കുത്തിയപ്പോള്‍ വേദനിച്ച എന്നെ വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്ക് ശേഷം ഒരു കല്യാണ സ്ഥലത്തവര്‍ തിരിച്ചറിഞ്ഞതെന്നെ അദ്ഭുതപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.

യുക്തിയുടെ രഥ്യകളില്‍ ഞാന്‍ നടത്തിയ സഞ്ചാരങ്ങള്‍ക്കൊന്നും ഫലമുണ്ടായില്ല. അടുത്ത വര്‍ഷം എന്റെ സ്ഥലം മാറ്റം വരുന്നതു വരെ ഒരിക്കല്‍ പോലും ഭ്രാന്തിയായ ആ സ്ത്രീ എന്റെ ക്വാര്‍ട്ടറിലോ, കോളനിയിലോ വന്നതായി കണ്ടില്ല!!! എന്റെ സഹ പ്രവര്‍ത്തകയായ ഒരു ബംഗാളി മാഡത്തോട് അന്വേഷിച്ചപ്പോള്‍ അറിഞ്ഞത് ആ സ്ത്രീ വിവാഹിതയും, ഒരു പെണ്‍ കുട്ടിയുടെ അമ്മയാണെന്നുമാണ്. തന്റെ ഭര്‍ത്താവ് മറ്റൊരു വിവാഹം കഴിച്ചുപേക്ഷിച്ച ശേഷമാണത്രേ ഈ മനോ നിലയിലായത്.

സില്‍വിയാ പ്ലാത്തിന്റെ "കണ്ണാടി" എന്ന കവിതയിലെ സ്ത്രീയുടെ അന്വേഷണം പോലെ നമുക്ക് ചുറ്റും എത്രയെത്ര മനസ്സുകളാണ് തുറന്നു സംവദിക്കാനാവതെ വിങ്ങുന്നത്? മനസിന്റെ നിശാ നിഗൂഡതയില്‍ എത്രയാണ് ഇനിയും നമുക്ക് പറയാന്‍, അറിയാന്‍ ബാക്കിയുള്ളത്? വര്‍ഷങ്ങള്‍ ഒരുപാട് കഴിഞ്ഞിട്ടും, ശ്വാസമടക്കപ്പെട്ട ഒരു ചില മനസ്സുകളുടെ രോദനം വീണ്ടും വീണ്ടും നമ്മുടെ മാധ്യമങ്ങളിലും, നീതി പീഠങ്ങളിലും മുഴങ്ങുന്നത് മറ്റെന്തു കാരണത്താലാണ് ??

----by സന്തോഷ്‌ കുമാര്‍ കാനാ  

http://somatmika.blogspot.com/2012/01/raat-baaki-baat-baaki.html












Saturday, August 24, 2013

Somatmika's first film (Short film in Malayalam) 'THIRIKE' directed by Abhijith Menon



This is the first film acted by my daughter, Somatmika. This short film shot at Vadavannur, Palakkad is directed by Abhijith Menon. Somatmika plays the childhood of the protagonist. 

                 http://www.youtube.com/watch?v=N1FwqNKpzto


Saturday, August 17, 2013

रक्षा बंधन (RAKSHA BANDHAN)

मुझे यह त्यौहार एक हार की याद दिलाता है 
एक टूटे रिश्ते की 
यह राखी एक लम्बी टूटी हुई कहानी का छोटा हिस्सा है। 

त्यौहार तब अर्थवान होते हैं 
जब अपने अन्दर की अमूर्त, निर्दोष भावनाएं एक हो जाती हैं। 

ख़ुशी के बचपन जैसी मासूम, शुद्ध, शोभित हार है त्यौहार। 

न मालूम इस त्यौहार में 
कितनों को रक्षा की, प्यार की मजबूत धागे की कमी महसूस होती होगी। 

संघर्ष में , दुःख के अकेलापन में 
जिस हाथ ने मेरे हाथ को थामा 
वही मेरी राखी है। 

                           ---संतोष कुमार कान्हा , 2013 

Friday, August 16, 2013

रिश्ते (RISHTEY)


रिश्ते ऐसे ख़त्म होते हैं जैसे
किसी बड़े कार्यक्रम के बाद सारी सजावट उतर जाती है
मैदान और मंच खाली हो जाते हैं 

फिर एक बार वहीँ शामिल होके देखो
सब कुछ खाली दिखता है
रंग नहीं, सजावट नहीं, आवाज़ नहीं, रौनक नहीं
ऐसा ज़रूर लगेगा कि कुछ ख़त्म हो गया है

कुछ सूना सा लगता है
कुछ वीरान, 
अपने आपको अजनबी जैसा लगता है 

बारिश की गंभीर रात के बाद एक गुप्त सन्नाटा जैसे। 

पत्त्तों में हवा बेमंज़िल, बेवजह  टकराती है
कुछ भी मेहसूस नहीं होता है
खुदको खुदकी छाया जैसा लगता है

रिश्ते गंभीर आवाज़ से नहीं टूटते 
बल्कि एक सिसकी जैसे,
नींद खुलते ही ख़त्म होते सपने जैसे,
एक जला हुआ रुपया जैसे दिखते हैं। 

                                                         --- संतोष कुमार कान्हा , 2013 


Thursday, August 8, 2013

THE EMPTY VESSEL


The utensils are kept washed
Nothing to cook
No fire
Looking vain for a leftover

-by Santhosh Kumar Kana

Wednesday, July 31, 2013

A Baul evening with Baul Samrat Purno Das Baul and Dibyendu Das Baul-The Himalayan Times

My evening with Baul Samrats at Kathmandu. A programme organized by ICC at Nepal Academy. June 7th, 2013. The Himalayan Times report on the same dated 9th June, 2013.
                                                        with PURNO DAS BAUL
                     Mrs. Vandana Tiwari, Purno Das Baul and Me(Santhosh Kumar Kana)
                   Mrs. Vandana Tiwari, Dibyendu Das Baul & Me(Santhosh Kumar Kana)

Tuesday, July 30, 2013

Thou hast made me endless....My Geetanjali

It was in 1994 I think I started reading Tagore's GITANJALI. One reading of the whole book and I fell in love with it. Along with the  holy books I used to read in the morning, I included Gitanjali. One verse every morning. By the time it was 2000, I would have read the book a several hundred times. Then I came across various translations of the book into Malayalam. Of all, I was really impressed by Sri K.Jayakumar's translation .I decided to recite the book bilingual and spent weeks in my friend's house recording my recitation. It ran to six cassettes. Gitanjali became a healing experience. 
It was when I was studying for post graduation at Pondicherry University, a friend of mine, Debaushree, from Kolkata gifted me two cassettes of Rabindrasageet, one of Indranil Sen and the other of Lopamudra Mitra. 

There I set out on my journey with Bengali music. In the same university where I was actively associated with the Drama Department, I had the blessing to play Buddha in a play titled SIDDHARTHA, directed by Jyotish M.J. based on Herman Hesse's novel SIDDHARTHA. The whole crew and the audience were inexplicably inspired by the Bhatiali song used in the play, Sona bandhoore ami tumaar naam loiya kaanthi... 
The song profoundly created the eternal presence of the river on stage. As you all know, river is an integral part of the novel by Hesse. Years later when I was working at Raniganj in West Bengal I had the opportunity to travel the state far and wide. I was exposed to more artists and more songs.  The evening walks with two employees of ECL(Eastern Coalfield Limited) gave infinite opportunities to know Bengal and its culture.  They used to come to my staff quarter and a cup of tea would add more energy to the flights of ecstasy with Bangla music and literature discussion. The late evenings spent with Mr. Jitendra Kundu, a middle aged gentleman who runs an STD booth at Bahadurpur More near Raniganj brought me closer to the rural flavour of Bengal.

On one of my early morning train journeys from Bandel to Raniganj, I woke up after dozing for an hour to realize that the train had taken a different route from Bardhaman and the landscape didn't show anything familiar like that of Panagarh or Durgapur!! A gentleman sitting opposite to me put my surprise to rest saying that the train was not Black Diamond Express heading for Dhanbad, which I used to take, but another train bound to Bolpur. After some time when the train stopped at Bolpur, I got off alongwith him and took his help in reaching the bus stand. I should catch a bus to reach Raniganj. Even if I do so, I won't be able to reach my school on time. I decided to spend the day at Bolpur. I knew that Bolpur is known for Tagore's Shantiniketan. This was a blessing in disguise!! I took a rickshaw and went in and around Shantiniketan. Late afternoon I boarded a bus to Raniganj. Evening when I met my colleague for a walk, I described the experience of a mistaken train journey. At once Sir gave a positive twist to it:
"It wasn't a mistake. It was an invitation for you from Rabindranath!!"

All my recitation of GITANJALI were later converted into a CD form and is still in my laptop though much has been lost. I used to gift GITANJALI to many of my soul mates and quote lines from it on many occasions. One of the many miracles and blessings that Nepal gave me, the latest came on 26th July, 2013 when I was asked by Indian Cultural Centre, Indian Embassy, Kathmandu to recite verses from GITANJALI to the accompaniment of songs by a renowned scholar and singer, Dr. Reba Som at Russian Cultural Centre, Kamal Pokhari, Kathmandu. The programme began at around 5.30 p.m. and it started with Dr. Reba Som singing "Aye Moni Haar Amay nahi Saaje" after I read out her English translation of it. As she sang more and  more songs from Tagore, I recited those lines from GITANJALI that have always been close to my soul. This is an unforgettable moment, a great blessing from Gurudev himself. 
                                             
                                       watch an extract of the programme here:
                                           http://www.youtube.com/watch?v=5hwKDonmpUU
                                  appreciation from Honourable DCM, Sri Jaideep Mazumdar
                                    word of appreciation from Dr.Geeti Sen, Director of ICC
                                                      watching the Documentary

After watching the documentary on GITANJALI by Dr. Reba Som, when I approached her for an autograph on the first page of the book I carried with me, she wrote:
"Tagore taught us that Destiny shapes our lives. I believe, you, Santhosh Kumar, were destined to read the poems to accompany my song rendition today in Kathmandu on the 26th of July, 2013."
with warm good wishes,
Reba Som.

The Himalayan Times newspaper on 28th July, 2013 covered a brief report of the programme titled CELEBRATING TAGORE'S GEETANJALI:

I would like to quote a verse from GITANJALI that aptly summarizes my feelings about this unforgettable moment of my life:

When thou commandest me to sing it seems that my heart would break with pride; and I look to thy face, and tears come to my eyes.
All that is harsh and dissonant in my life melts into one sweet harmony---and my adoration spreads wings like a glad bird on its flight across the sea.
I know thou takest pleasure in my singing. I know that only as a singer I come before thy presence.
I touch by the edge of the far-spreading wing of my song thy feet which I could never aspire to reach.
Drunk with the joy of singing I forget myself and call thee friend who art my lord.
                                         ---by SANTHOSH KUMAR KANA